ORTOREKSJA - CO TO JEST, LECZENIE, DIAGNOSTYKA
Ortorekcja - obsesja na punkcie zdrowego odżywiania
- ORTOREKSJA - CO TO JEST?
- CO ZAPOCZĄTKOWUJE ORTOREKSJĘ?
- CZYM OBJAWIA SIĘ ORTOREKSJA?
- KONSEKWENCJE I POWIKŁANIA ZDROWOTNE ORTOREKSJI
- JAK WYGLĄDA PROCES PRZYGOTOWYWANIA POSIŁKU PRZEZ ORTOREKTYKA?
- ORTOREKSJA - LECZENIE
ORTOREKSJA - CO TO JEST?
Ortoreksja to zaburzenie odżywiania polegające na fiksacji na punkcie spożywania zdrowych produktów. Słowo to po raz pierwszy wprowadził Stevan Bratman w 1997 roku. Lekarz z powodu ciągłej alergii mocno ograniczył spożywanie wielu produktów. Jadł tylko żywność ekologiczną, przyrządzając ją według wypracowanych schematów. Chęć prowadzenia zdrowej diety przerodziła się w obsesję. Podczas pracy spotkał pacjentów z podobnymi zaburzeniami. Dostrzegł wtedy, że takie podejście do diety wyrządza więcej szkód dla zdrowia niż pożytku.
Słowo ,,ortoreksja” wywodzi się z zestawienia greckich pojęć ,,orthos” (prawidłowy, właściwy) oraz ,,orexia” (apetyt, pożądanie). Oprócz znanej wszystkim bulimii oraz anoreksji coraz częściej diagnozuje się zaburzenia takie jak: bigoreksja, diabulimia, zespół jedzenia nocnego, napadowe objadanie się (więcej na temat: https://www.catering-dietetyczny.com.pl/pl/Dieta/NAPADOWE-OBJADANIE-SIE---czym-jest-i-jak-sobie-z-nim-poradzic.html
oraz choroby: otyłość i nadwaga. Szacuje się, że na zaburzenia odżywiania cierpi ponad 70 mln osób na świecie, z czego 90% to kobiety i dziewczynki, dlatego tak ważne jest zgłębianie świadomości i wiedzy na ich temat.
Osoba ciepiąca na ortoreksję z czasem zaczyna wykluczać większość produktów, a w skrajnych przypadkach przestaje jeść, tłumacząc to dbałością o zdrowie.
Dobrze zbilansowana dieta to podstawa aby uniknąć lub zmniejszyć ryzyko chorób metabolicznych i zaburzeń odżywiania.
Ortoreksja jest stosunkowo nowym zjawiskiem. Dalej trwają dyskusje na jej temat. Na chwilę obecną brak jest jednoznacznych definicji oraz kryteriów diagnostycznych. Pomimo braku dokładnych danych epidemiologicznych szacuje się, że na ortoreksję cierpi około 0,5-1% ludności.
Czytaj także: https://www.catering-dietetyczny.com.pl/pl/Dieta/DEPRESJA---Jak-dieta-moze-pomoc-w-jej-leczeniu.html
CO ZAPOCZĄTKOWUJE ORTOREKSJĘ?
Ortoreksja to zaburzenie psychiczne. Na początku choroba jest ciężka do zdiagnozowania. Zaczyna się od dokładnego liczenia kalorii oraz eliminacji z menu kliku niezdrowych produktów takich jak np. słodycze czy fast foody.
Często ortoreksję zapoczątkowuje chęć zmniejszenia masy ciała, poprawy kondycji czy zredukowanie objawów alergii pokarmowych.
CZYM OBJAWIA SIĘ ORTOREKSJA?
Szybkie zdiagnozowanie ortoreksji pozwala uniknąć negatywnych konsekwencji zdrowotnych związanych z rozwojem choroby.
Do objawów ortoreksji należą:
- regorystyczna dieta, obsesja
- obsesyjne unikanie sztucznych barwiników, konserwantów i aromatów
- rezygnacja z produktów nieekologicznych
- rezygnacja z produktów zmodyfikowanych genetycznie
- odmawianie spotkań ze znajomymi (przede wszystkim w miejscach gdzie podają jedzenie)
- poczucie winy po spożyciu ,,niezdrowego produktu”
- pogląd, że eliminacja większości produktów jest konieczna do utrzymania prawidłowego zdrowia
KONSEKWENCJE I POWIKŁANIA ZDROWOTNE ORTOREKSJI
Ortoreksja wywołuje negatywne skutki dla zdrowia. Organizm zaczyna się wyniszczać, ponieważ nie otrzymuje niezbędnych substancji odżywczych. Nadmierna koncentracja psychiczna dotycząca zdrowego odżywiania powoduje niedożywienie (niedobór witamin i makroskładników), dużą utratę masy ciała, hiponatremię oraz kwasice metaboliczną. Zaburzone zostają również relację interpersonalne. Często osoby chore nie spożywają posiłków w miejscach publicznych oraz unikają jedzenia z towarzystwie. Pojawiają się także gorsze wyniki w nauce. Ortorektycy odczuwają silny lęk, strach oraz wstyd gdy naruszą narzucone sobie reguły i np. zjedzą coś niezdrowego. Skutki ortoreksji mogą nawet zagrażać życiu.
JAK WYGLĄDA PROCES PRZYGOTOWYWANIA POSIŁKU PRZEZ ORTOREKTYKA?
Proces przygotowania posiłku składa się z kilku etapów:
I etap - szczegółowe planowanie posiłku kilka godzin przed jego spożyciem
II etap - wyprawa do sklepów w poszukiwaniu określonego jedzenia (czasami nawet kilkugodzinna)
III etap - przygotowania posiłku według wytycznych: określony sposób krojenia, odpowiednia kolejność wrzucania produktów do garnka, sposób gotowania
IV etap - zjedzenie posiłku, powolne przeżuwania, kontemplacja podczas jedzenia
Jeżeli któryś z etapów poszedł nie po ich myśl odczuwają silne poczucie winy i wymierzają sobie karę np. w postaci reakcyjniejszej diety.
ORTOREKSJA - LECZENIE
Osoba chora na ortoreksję powinna udać się do specjalisty. Najlepsze efekty w leczeniu takiej osoby przynosi współpraca psychoterapeuty z dietetykiem. Leczenie wymaga bardzo dużo czasu. Warto podkreślić, że oprócz pomocy specjalistów niezmiernie ważna jest pomoc bliskich.
