CZYM JEST NAPADOWE OBJADANIE SIĘ I JAK SOBIE Z TYM PORADZIĆ?
CO TO KOMPULSYWNE OBJADANIE SIĘ?
Kompulsywne objadanie się to zaburzenie odżywiania o charakterze impulsywnym. Wywołane jest najczęściej nieodpowiednią dietą oraz niewłaściwymi reakcjami na silne emocje. Jest to niekontrolowane spożycie bardzo dużej ilości kalorii w stosunkowo krótkim czasie. Czujemy niepohamowaną potrzebę jedzenia pomimo braku uczucia głodu. Zazwyczaj produktami, które spożywają osoby cierpiące na napadowe objadanie się są produkty ,,zakazane” lub te których dawno nie jadły.
CZY CIERPIĘ NA KOMPULSYWNE OBJADANIE SIĘ? - POZNAJ OBJAWY NAPADOWEGO OBJADANIA SIĘ
1. Objadanie się występuje przynajmniej raz na tydzień, minimum przez 3 miesiące.
2. Występuje duży niepokój na samą myśl o kompulsywnym objadaniu się.
3. Spożywanie pokarmów w ukryciu. Jedzenie w samotności wynika ze wstydu jaki przeżywa osoba objadająca się. Czuje się wtedy bezpiecznie, że nie podlega ocenie innych osób oraz daje jej to możliwość zjedzenia tak dużo na ile ma ochotę.
4. Ogromne poczucie winy po posiłku lub w jego trakcie.
5. Izolacja społeczna. Często osoby z zaburzeniami kompulsywnego objadania się tracą relację z bliskimi np. osoby mieszkające daleko od rodzinnego domu, potrafią przez parę miesięcy a nawet ponad rok nie przyjeżdżać do domu ze względu na wstyd związany ze swoją sylwetką lub strachem przed opinią rodziny.
Warto pamiętać, że w różnych sferach swojego życia wchodzimy w różne role. Przykładowo izolacja społeczna osoby chorej może dotyczyć tylko sfery prywatnej. W sferze zawodowej zupełnie można nie zauważyć, że osoba ma problem, ponieważ jest w stałym kontakcie ze swoimi współpracownikami i nie da po sobie poznać ze coś jest nie tak.
6. Zwiększenie masy ciała.
7. Zmęczenie i brak energii.
8. Odczuwanie silnego lęku, strachu lub niepokoju.
Często napadowe objadanie się jest sposobem na odreagowanie stresu, odwróceniem uwagi od negatywnych lub niechcianych emocji a także na poprawieniem nastroju.
CO WPŁYWA NA NAPADOWE OBJADANIE SIĘ?
Klika współistniejących czynników
- czynniki genetyczne (ponad 41% przypadków)
- brak wiary w siebie (osoby cierpiące na napadowe objadanie się tak wiele razy zawiodły same siebie, że przestały wierzyć we własne możliwości)
- niskie poczucie własnej wartości
- negatywne myślenie na temat siebie i swojego ciała
- silne przywiązanie do masy ciała i wyglądu (idealizacja niskiej masy ciała, moda na diety)
- chęć zmiany sylwetki
- myślenie dychotomiczne: postrzeganie zero-jedynkowe danej sytuacji, czy problemu. Prawie zawsze zauważamy to wśród osób cierpiących na napadowe objadanie się np. dana osoba ma jakieś założenia dietetyczne i wystarczy jeden produkt zakazany, który rozpoczyna lawinę jedzenia lub myślenie: jeżeli zjadłem jedną niedozwoloną rzecz to jestem beznadziejny. Takie osoby najczęściej degradują swoje osiągnięcia i nie chcą zauważać nawet najmniejszych osiągnięć takich jak np. że w procesie terapii zaczynają objadać się krócej.
- zbyt wysoka aktywność fizyczna
- zbyt restrykcyjna dieta
DLACZEGO NADAL SIĘ OBJADAM? CO PODTRZYMUJE KOMPULSYWNE OBJADANIE SIĘ?
1. Zaburzenia układu hormonalnego:
- Leptyna (hormon sytości) - będzie obniżona wskutek niedowagi lub niedostatecznej podaży energii, a u osób, które spożywają nadmiar jedzenia będzie ona mocno podwyższona. Wydawać by się mogło, że jeżeli jest wysoki poziom leptyny to osoba z nadwagą będzie odczuwała sytość. Tak niestety nie jest. Osoby chore na nadwagę mają leptynooporność, co najczęściej powoduje brak odczuwania sytości lub ten proces jest bardzo zaburzony.
-Problem insulinooporności - może prowadzić do zaburzeń ośrodka głodu i sytości oraz nadmiernego apetytu (wiecej o insulinooporności znajdziecie: https://www.catering-dietetyczny.com.pl/pl/Project-LOW-IG
2. Nadmierna kontrolna dotycząca jedzenia, prowadzi do sytuacji w której w pewnym momencie nie jesteśmy w stanie jej utrzymać i poddajemy się napadowemu objadaniu się.
3. Zachowania takie jak: planowanie diety, obsesyjne liczenie kcal, ważenie jedzenia, chodzenie po sklepach w poszukiwaniu konkretnych posiłków, planowanie zamienników, reżim treningowy. Te wszystkie zachowania będą sprzyjały nasilonemu myśleniu na temat jedzenia, co z kolei powoduje marginalizację innych aspektów życia danej osoby.
4. Chłodne podejście - jeżeli chudnę osiągam sukces, a jeżeli tyję to jestem przegrany.
JAKIE SĄ SKUTKI NAPADOWEGO OBJADANIA SIĘ?
- nadwaga i otyłość
- zaburzenia miesiączkowania (występuje u 25% cierpiących kobiet)
- uczucie rozdęcie, bóle brzucha,problemy z oddychaniem, ograniczona ruchomość
- problemy ze snem
- opuchnięcie, zatrzymanie wody w organizmie
- uszkodzenie zębów
- nadmierna aktywność fizyczna (prowadzi do kontuzji)
- zmiana w odczuwaniu głodu i sytości (pogorszenie zdolności do utrzymania racjonalnej diety)
- nienawiść do samego siebie
- ryzyko rozwinięcia się innych chorób i zaburzeń takich jak np. depresja (więcej o niej na blogu: https://www.catering-dietetyczny.com.pl/pl/Dieta/DEPRESJA---Jak-dieta-moze-pomoc-w-jej-leczeniu.html
JAK ZWALCZYĆ NAPADOWE OBJADANIE SIĘ?
1. WPŁYW DIETY
Jeżeli cierpimy na kompulsywne objadanie się pod żadnym pozorem nie możemy być na diecie redukcyjnej. Jeżeli będziemy dostarczać organizmowi mało energii, tym więcej będziemy myśleć o jedzeniu i tym bardziej nasze zdolności do powstrzymania napadu lub przekierowania silnych emocji do innej sfery będzie bardzo mocno utrudnione. Im więcej wykluczeń żywieniowych tym większe napięcie będziemy budować wokół diety. Bardzo często jest tak, że osoby w towarzystwie odmówią spożycia danego posiłku np. pizzy, ciasta, natomiast po powrocie do domu spożywają ,,zakazanych” produktów jeszcze więcej. Im bardziej jesteśmy głodni tym mniej świadomie podchodzimy do pracy nad zaburzeniem odżywienia, ze względu na natarczywe myśli. Dlatego dopiero po wyjściu z napadowego objadania się można przejść na dietę redukcyjną.
2. Terapia u specjalisty, który pomoże nam i rozpisze plan leczenia.
3.Musimy zacząć dostrzegać najmniejsze sukcesy takie jak np. że nasycenie jest mniejsze, napady są krótsze, podczas napadu szybciej orientujemy się, że nie chcemy tego robić, nie zamawiamy dodatkowego jedzenia. Każdą zmianę trzeba zapisywać i doceniać.
4.Zapisywać myśli nawołujące/motywujące do tego aby się objeść, zapisywać sytuacje, w których chcemy się najeść. Warto mieć przygotowane odpowiedzi na to co zapisaliśmy, które będą pozwalały zwalczyć nam te myśli.
CO ZAPISYWAĆ W DZIENNIKU?
Jakie emocje nam towarzyszą?
Świadomość sytuacji, które mogą powodować napad
Jak ten napad wyglądał?
Co myślałem w trakcie i po napadzie?
Co zrobiłbym następnym razem aby uniknąć takiej sytuacji?
5. Zmieniać priorytet poświęcania czasu na różne aspekty swojego życia.
Przypomnieć sobie co robiłam przed tym czasem, w którym zaczęłam doświadczać napadowego objadania się? Czego teraz nie robię aby osiągnąć wymarzoną sylwetkę?
6. Rzuć sobie wyzwanie: zastanów się jakbyś funkcjonował/ła kiedy osiągnąłbyś sylwetkę dokładnie taką do jakiej zmierzałeś. Zwizualizuj swój cel i zapisz w jaki sposób będziesz funkcjonować? Krok po kroku staraj się wprowadzać małe zmiany.
7. Jeżeli napadowe objadanie się występuje po ciężkim i męczącym dniu, zastanów się nad innymi formami relaksacji aby osiągnąć spokój i zregenerować organizm.
To są przykładowe działania pomagające zwalczać napadowe objadanie się. Warto podkreślić jednak, że złotego środka nie ma. Każdy jest inny i każdy potrzebuje czegoś innego. Każdy z nas zaczyna z innego miejsca, każdy ma inny poziom silnej woli, motywacji czy sposobu myślenia. Rozwiązaniem jest przeanalizowanie siebie i swoich zachowań oraz znalezienie nawet najmniejszego kroku, który wprowadzimy już dzisiaj i dzięki któremu pójdziemy krok naprzód. Pamiętaj aby być dla siebie wyrozumiałym. Nie karaj się za własne błędy. Obserwuj siebie i wyciągaj wnioski. Jeżeli zauważysz, że za Twoim napadowym objadaniem stoi głód pomyśl jak rozplanować posiłki aby jak najbardziej zminimalizować ryzyko jego wystąpienia. Jeżeli przyczyną jest stres, pomyśl o różnych sposobach obniżenia napięcia. Najważniejszą rzeczą jest danie sobie czasu. Jak to mówią ,,nie od razu Rzym zbudowano” . Zmiana nawyków to długi proces, dlatego tak bardzo ważna jest wytrwałość :)